Chúng ta thường hay phức tạp về mặt cảm xúc. Khi chúng ta nói về cuộc sống hằng ngày, chúng ta thường làm việc nhiều hơn là nhận thức khách hàng về cuộc sống xung quanh. Thay vào đó, hầu hết mọi thứ chúng ta cảm nhận đêu đi kèm với một phản ứng cảm xúc nhất định.
Thí dụ như khi tôi nghe đồng hồ báo thức vào buổi sáng, tôi không chỉ nghe một loạt các âm thanh mà còn cảm thấy tỉnh táo hay mệt mỏi (nếu tối hôm trước đó có thức khuya lâu). Hoặc khi tôi thấy một các yêu cầu chuyển màu xanh khi tôi thực hiện việc thiết lập password, tôi không chỉ thấy màu xanh đó, mà còn cảm thấy rất hài lòng, bởi tôi cảm thấy mình đã hoàn thành cái gì đó đúng đắn và được công nhận.
Điểm chung giữa nhận thức và cảm xúc là chúng đều rất quan trọng trong thiết kế. Khi thiết kế, hãy nghĩ về những gì người dùng nhần thấy hay nghe thấy. Tuy nhiên, điều dễ dàng hay bị bỏ qua là người dùng cảm nhận được gì sau khi họ thấy hoặc nghe. Sự phản ứng cảm xúc này có thể ảnh hưởng rất lớn đến mối quan hệ giữa người dùng và sản phẩm.
Để xây dựng một sản phẩm thu hút người dùng, các nhà thiết kế cần chú ý đến yếu tố cảm xúc tích cực và độ hấp dẫn sản phẩm. Sau đây, cùng KALAPRESS.VN theo dõi tác giả Taylor Seamans giải thích một chút cảm xúc và trí nhớ ngay dưới đây, sau đó sẽ là các yếu tố hữu hình để xem xét trong thiết kế của các bạn.
CẢM XÚC VÀ THUYẾT VỀ “LIZARD BRAIN”
Cảm xúc không phân biệt thời gian hay không gian (cụ thể là bối cảnh), và đây là cơ hôi tốt nhất để các nhà thiết kế kết nối với người dùng. Điều tác giả muốn nói tới là: “Hãy tưởng tượng bạn là một đứa trẻ và đang xem một bộ phim kinh dị. Bạn đi vào phòng chiếu, và tất cả điều tối om. Đột nhiên, tim bạn bổng nhiên đập nhanh hơn và bạn cảm thấy căng thẳng và sợ hãi ngay cả khi bạn tự trấn an mình là đó chỉ là một bộ phim mà thôi”.
Sự căng thẳng thú vị giữa nhận thức và cảm xúc là ở đây: Chúng ta có thể suy luận một cách logic về một tình huống và kiểm soát phản ứng cảm xúc của mình, nhưng những cảm xúc ban đầu chúng ta có luôn phản ứng lại hầu hết các trường hợp. Trong bối cảnh của ví dụ trên, bạn có thể tự suy luận rằng không có nguy hiểm thực sự, nhưng không có nghĩa là cảm giác sự sợ hãi ban đầu ít xác thực hơn so với khi bạn thực sự gặp nguy hiểm. Donald Norman của The Design of Everyday Things tổng kế luận điểm bằng cách nói: “Nhận thức tạo ra thế giới, cảm xúc xác định giá trị”.
Sự phản xạ tự động và bản năng này thường bị chi phối bởi lý thuyết Lizard brain (não thằn lằn), tham khảo đến các mẫu nguyên thủy nhất trong nhận thức của chúng ta để xử lý các phản ứng cảm xúc. Khi gặp phải một tình huống giải quyết, bộ não thằn lằn thường phân tích: Đó có phải là một tình huống tốt, an toàn hay tôi phải trốn thoát? Tôi cảm thấy thoải mái, vui vẻ, phấn khích hay căng thẳng? Trong thiết kế, điều thực sự quan trọng là phải biết Lizard brain có thể phản ứng như thế nào với nhiều khía cạnh của sản phẩm, nhưng quan trọng hơn là các quyết định thiết kế của bạn có thể ảnh hưởng đến phản này như thế nào.
BỘ NHỚ VÀ MẠNG LƯỚI KẾT NỐI TỰ DO
Hiện tại, trong khi khả năng liên kế bộ nhớ ở cấp độ thần kinh vẫn còn khá lạ, có những cuộc thảo luận rằng ký ức của chúng ta có thể được kích hoạt trong một mạng kết nối tự do. Điều này có nghĩa là chúng ta có một mạng lưới các ký ức được kết nối dựa trên thông tin liên quan. Qua đó, các khái niệm dường như xa vời có thể dễ dàng hiểu được khi kết nối với nhau. Ví dụ, nhìn thấy một quả dứa trong cửa hàng tạp hóa có thể khiến bạn nhớ về Hawaii, sau đó nhắc bạn về một kỳ nghỉ gần đây với gia đình và đột nhiên bạn cảm thấy tiếc cho thời gian thư giãn đó. Hãy nhìn vào hình minh họa dưới đây để hiểu thêm về cách “kết nối tự do”.
Về cơ bản, mạng kết nối này cho phép chúng ta có thể kết nối với các bộ nhớ khác nhau một cách dễ dàng. Bởi vì chúng ta đều tìm cách thích nghi với môi trường, các khái niệm chúng ta liên kết có xu hướng kết nối với các tác nhân trung tính mà chúng ta bắt gặp với những ký ức cảm xúc của chính mình.
Trong ví dụ về quả dứa trong cửa hàng tạp hóa (một yếu tố trung tính khác), nó khiến bạn nghĩ về một kỷ niệm vui vẻ trong quá khứ. Nhờ đó, bạn sẽ có cảm xúc tích cực với quả dứa.
Hiệu ứng trên tương tự xảy ra giữa con người và sản phẩm: sản phẩm và những tính năng (hình ảnh, màu sắc …) có thể ảnh hưởng đến các yếu tố cảm xúc mà chúng ta cảm nhận. Điều này, tác giả sẽ nói rõ hơn trong phần tiếp theo.
THIẾT KẾ VỚI CẢM XÚC VÀ MẠNG LƯỚI KẾT NỐI TỰ DO TRONG KÍ ỨC
Tất cả những gì được đề cập ở trên có ý nghĩa như thế nào trong thiết kế? Đơn giản nhất là bạn nên tạo một sản phẩm hoặc giao diện có ảnh hưởng đến “lizard brain” và mạng kết nối tự do trong bộ nhớ.
Các nhà thiết kế có thể khai thác sự hiểu biết cảm xúc này và mạng lưới kết nối tự do để tạo và tối ưu hóa trải nghiệm cảm xúc của người dùng đối với sản phẩm.
Nếu người dùng phải đọc hướng dẫn để bắt đầu hiểu cách sử dụng sản phẩm, tôi sẽ nói rằng đây là một thiết kế tồi. Tương tự, nếu người dùng phải đọc một bài viết trên trang website một cách cẩn thận để hiểu về một công ty, tôi sẽ nói rằng công ty đã bỏ lỡ một cơ hội quan trọng để tiếp cận người dùng. Những gì một trang website hoặc sản phẩm có thể “nói ra” mà người dùng không cần tới những trợ giúp sẽ khiến người dùng cảm nhận và như thế nó dễ dàng đi vào lòng họ.
Hình ảnh, phông chữ, bố cục, màu sắc và nhiều hơn nữa là tất cả các cơ hội mà các nhà thiết kế có thể tận dụng để gây ấn tượng cảm xúc với người dùng.
Dưới đây là 2 câu hỏi bạn có thể tự hỏi mình để kiểm tra cảm xúc cần xem xét trong công việc thiết kế:
- Chúng tôi muốn người dùng cảm thấy điều gì về sản phẩm? Có chăng sử dụng hình ảnh hoặc một cái gì đó được sử dụng để mô tả điều này?
- Cung bậc cảm xúc nào mà chúng ta muốn tạo ra? Hình ảnh của các liên kết, nút lệnh … sẽ hỗ trợ như thế nào?
Đối với các trang website hoặc giao diện kỹ thuật số cụ thể, mỗi lần nhấp vào một trang mới giống như mở một cánh cửa đóng kín – nơi người dùng không biết những gì đằng sau nó. Có thể họ sẽ đoán nội dung dựa trên tiêu đề liên kết, tuy nhiên bố cục chính xác và văn hóa hình ảnh của trang website thực sự là một bí ẩn đối với họ.
Bởi vì “lizard brain” phản ứng rất tự động, do đó, mỗi lần nhấp chuột vào trang mới là một phản ứng cảm xúc tự động khác diễn ra. Những manh mối này là vô cùng quan trọng để cân nhắc trong thiết kế. Là một nhà thiết kế, bạn muốn người dùng cảm thấy gì khi mở một trang mới? Khái niệm này có thể quá cao hoặc trừu tượng (như thêm năng lượng, thúc đẩy động lực, tĩnh tâm …). Một khi bạn có ý niệm đó trong đầu, hãy cân nhắc các bước cụ thể có thể được thực hiện để tác động đến cảm xúc như: hình ảnh, phông chữ, bố cục …
Là một nhà thiết kế, mục tiêu của bạn là:
- Điều chỉnh ở mức độ cao các trải nghiệm cảm xúc mà bạn muốn người dùng có khi tương tác với sản phẩm của bạn. Và…
- Định hình các yếu tố tương tác và thị giác của sản phẩm. Đối với những người chọn sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn, hãy tạo trải nghiệm mà ở đó họ cảm thấy mối quan hệ cảm xúc tích cực với sản phẩm.
Khi bạn hiểu được về “lizard brain” và làm như thế nào để thiết kế đó trong trí não, bạn sẽ tạo ra các sản phẩm có mối quan hệ tình cảm lâu dài với người dùng.
Xem thêm các bài viết liên quan tại trang tin tức của KALA. Nếu bạn cần tư vấn thiết kế hay in ấn liên hệ Hotline 0902 980 680 để được tư vấn và báo giá thiết kế và in ấn.
Thông tin liên hệ Công ty TNHH KALA VIỆT NAM
- Địa chỉ: 204 Nơ Trang Long, P.12, Bình Thạnh, TP.HCM
- Hotline: 0902 980 680 (Ms.Phượng)
- Email: sales.kalavn@gmail.com
- Website: kalarpess.vn
- Fb: fb.com/kalapress.vn
Tham khảo trang tác giả Taylor Seamans
Dịch: KALAPRSS.VN